Dziś w ramach Europejskiego Kongresu Odnowy i Rozwoju Wsi trwa "Dzień Polski". W panelach dyskusyjnych biorą udział m.in: były prezydent RP Aleksander Kwaśniewski, minister rolnictwa dr Czesław Siekierski, minister rozwoju i technologii Krzysztof Paszyk, prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Wojciech Legawiec, przedstawiciele rządu i samorządów, instytucji państwowych i publicznych, naukowcy, członkowie organizacji obywatelskich.
W programie dnia rozmowa o dwóch dekadach obecności Polski w UE, ocena stanu wsi z perspektywy regionów oraz dyskusje o przyszłości obszarów wiejskich w kontekście wyzwań klimatycznych, gospodarczych i demograficznych.
Zapraszamy do oglądania Relacji na żywo!
W Poznaniu wystartował Dzień Polski na Kongresie Odnowy Wsi
Gości przywitał Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi dr Czesław Siekierski:
- W Polsce 40% ludności mieszka na wsi, a 10% utrzymuje się z rolnictwa. Wieś dziś rozwija się, nasz eksport żywności od 2004 r. wzrósł dziesięciokrotnie. A proces restrukturyzacji wsi trwa, wyzwania nie są mniejsze niż 20 lat temu. Wtedy wiedzieliśmy jaki dorobek prawny i instytucjonalny wdrożyć, dziś wyzwania są bardziej złożone. W ostatnich latach zajmowaliśmy się głównie rolnictwem, mniej uwagi poświęcaliśmy całościowemu rozwojowi Wsi Polskiej. Chcemy, aby ten Kongres był inspiracją do pomysłów i działań całego rządu – bo wieś, to nie tylko rolnictwo – mówił minister Czesław Siekierski.
Głos zabrał też Minister Rozwoju i Technologii Krzysztof Paszyk:
- Myślę, że ponad 20 lat obecności polskiego rolnictwa w UE to jest czas na podsumowania, ale też pokazanie, gdzie są te największe wyzwania. Po pierwsze, to nadmierne przeregulowanie tego otoczenia prawnego, które określa szeroko rozumiane rolnictwo, obszary wiejskie zarówno na poziomie europejskim, jak i krajowym. Tych regulacji jest za dużo, ale również jeśli patrzymy na konkretne procesy, w których uczestniczy rolnik, uczestniczą firmy tworzące sektor rolno-spożywczych w Polsce tego jest zbyt wiele i my musimy szukać właśnie rozwiązań, jak to upraszczać od regulacji europejskich po kontakt rolnika z agencją płatniczą, po kontakty rolnika z administracją tam jest za dużo rzeczy, które powodują koszty, powodują stratę czasu. Druga rzecz niezwykle ważna to jest poszukiwanie nowych rynków zbytu na produkty rolne – mówił Krzysztof Paszyk.
Marek Woźniak – Marszałek Województwa Wielkopolskiego, Wiceprezes Zarządu Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej, mówił, że warto dziś mieszkać na wsi:
- Pochwala dla lokalnych liderów, że udało się dokonać istotnych zmian, które pozwoliły tak pięknie rozwinąć się polskiej wsi. Myślę, że mieszkanie na wsi jest co najmniej tak dobre, jak w mieście, a nawet lepsze.
Podsumowanie 20 lat polskiej wsi w Unii Europejskiej
- Moderator – dr hab. Monika Stanny – profesor Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Dyrektor
- Andrzej Grzyb – poseł, były europoseł
- Aleksander Kwaśniewski – były Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
- Wiktor Szmulewicz – prezes Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych
- Czesław Siekierski – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Były prezydent RP Aleksander Kwaśniewski mówił, że wejście do Unii Europejskiej jest bardzo korzystne dla polskiego rolnictwa:
– Oceniam wejście i konsekwencje bycia w UE jako historię sukcesu. Pamiętam jak obawiano się, że UE zniszczy polskie rolnictwo, a dziś słyszymy, że 40% żywności eksportujemy, z czego 75% do UE. Więc to Unia powinna się obawiać, a nie Polska. Gdyby nas dzisiaj nie było w UE mielibyśmy m.in. zamknięte granice, czy dostęp do rynków. Jednym z głównych przeciwników był lider samoobrony, nieżyjący już Andrzej Lepper. I pamiętam, gdy byliśmy już w tej Unii i gdy zaczęto wypłacać dopłaty bezpośrednie. Na początku wypłacano je losowo i to właśnie Lepper dostał je w pierwszej turze. Wówczas zapytałem go, czy w związku ze swoimi poglądami nie weźmie tych pieniędzy. A on mi odpowiedział, że to obowiązujące prawo, a on nie sprzeciwia się prawu i musi je wziąć – mówił Aleksander Kwaśniewski. – Polskie rolnictwo zmieniło się ogromnie dzięki obecności w Unii, polska wieś pokazuje, że można łączyć umiejętnie tradycję z postępem. Mam sąsiadów rolników – myślę, że dziś rolnicy są lepszymi specjalistami od UE niż ja, choć przecież trochę o niej wiem.
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Czesław Siekierski podkreślał sukcesy polskiego rolnictwa:
– Największym sukcesem wejścia polskiego rolnictwa do UE jest eksport i postęp jeśli chodzi o przemysł rolno-spożywczy. A także to, że dzięki dopłatom zyskały również gospodarstwa mniejsze. Wsparcie, które rolnicy otrzymali, dało niesamowity impuls do wzrostu produkcji żywności – mówił minister Siekierski.
Prezes Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych Wiktor Szmulewicz mówił, że dziś jest wielu przeciwników UE, ale w roku 2004 było ich jeszcze więcej, choć polscy rolnicy zazdrościli Zachodowi:
– W latach 90 z Polski całe autokary rolników jeździły na Zachód zobaczyć, jak tam wygląda rolnictwo. Widząc, jak tam to wyglądało, wieś czuła strach przed wejściem do UE, że nie damy rady dorównać. Dziś nie wszystko jest pięknie i nie wszystko się udało, ale żyjemy w zupełnie innym świecie. Jest wiele sceptyków, którzy na różnych forach straszą, że nie będzie polskiej wsi, tymczasem w 2004 roku było ich więcej. Prawda jest taka, że dzisiaj koledzy z Francji czy Holandii boją się, że możemy ich prześcignąć – mówił Wiktor Szmulewicz.
W drugiej części panelu mówiono o wyzwaniach dla polskiej wsi:
– Polska wieś twardo stąpa po ziemi, więc marzenia o przyszłości powinny być dosyć pragmatyczne. Biorąc pod uwagę młodzież, której niestety jest coraz mniej, bardzo bym chciał, żebyśmy zapewniali im dobre wykształcenie, żeby nie czuli, że są pozostawieni sami sobie, żeby nie napotykali na kłopoty już na samym starcie w życie. Także mówiąc o demografii, starzeje nam się Polska, więc ważna jest kwestia dostępności do ochrony zdrowia. To dbanie o starszych jest bardzo ważne dla ich komfortu życia i takiego moralnego poczucia, że są zaopiekowani – mówił b. prezydent Aleksander Kwaśniewski.
– Kolejnym wyzwaniem jest wyhamowanie aspiracji rozwojowych na wsi. Jeszcze kolejnym – powiązanie rolników z systemem dystrybucji i przetwórstwa żywności. Bardzo ważne jest umożliwienie rolnikom finansowania działalności w postaci tanich kredytów. Musimy też dążyć do tego, by wieś była wielofunkcyjna, żeby istniało tam wiele zawodów. Będziemy chcieli zrobić dogłębny raport, który przedstawi nam rzeczywisty obraz wsi, bo statystyki niewiele nam tu mówią. Musimy postawić na ten wielofunkcyjny rozwój – postawić na edukację, innowacje i inwestycje. Musimy wygrać konkurencyjność, wygrać z Ukrainą. To jest możliwe – mówił minister rolnictwa Czesław Siekierski.
Ocena stanu polskiej wsi z perspektywy regionów
- Moderator – Adam Nowak – Wiceminister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
- Adam Struzik – Marszałek Województwa Mazowieckiego, Wiceprezes Zarządu Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej
- Piotr Całbecki – Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego
- Stanisław Jastrzębski – Przewodniczący Związku Gmin Wiejskich
- Ireneusz Niewiarowski – Prezes Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów
- Magdalena Marynowska – Burmistrz Miasta i Gminy Osiek
- Krzysztof Grabowski – Wicemarszałek Województwa Wielkopolskiego
- Wojciech Legawiec – Prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
- Marek Chmielewski – Polska Sieć Rozwoju i Odnowy Wsi; poseł; przewodniczący Zespołu ds. Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Parlamentarnego Zespołu Samorządowego
Piotr Całbecki – Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego, przewodniczący Komisji Zasobów Naturalnych Komitetu Regionów UE podkreślał, że Wspólna Polityka Rolna jest fundamentem Unii Europejskiej:
– Trwa bardzo zaawansowana dyskusja na temat przyszłej polityki rolnej UE. Wczorajsza wypowiedź komisarza Hansena potwierdza dobrą perspektywę tej dyskusji - bo były jeszcze nie tak dawno zapowiedzi, że w ogóle nie będzie Wspólnej Polityki Rolnej, a o pieniądzach możemy zapomnieć. To się zmieniło także dzięki stanowisku Komitetowi Regionów. Dziś mówi się nie tylko o utrzymaniu, ale wprost o wzmocnieniu Wspólnej Polityki Rolnej, która jest jednym z fundamentów Wspólnoty - mówił marszałek Piotr Całbecki. – To jest niezwykle istotne, bo dziś kondycja wielu gospodarstw jest, z różnych przyczyn, opłakana. W naszym województwie w ciągu roku znika 550 gospodarstw - przy czym średnia powierzchnia gospodarstwa wzrasta o 0,5 ha. Przyszła polityka rolna UE powinna być bardziej celowana, a z poziomu europejskiego powinna zejść na poziom lokalny, żebyśmy mogli jako regionaliści przygotowywać nasze strategie. Oczekujemy włączenia nas do decydowania o Wspólnej Polityce Rolnej - mówił przewodniczący Całbecki.
Stanisław Jastrzębski, Przewodniczący Związku Gmin Wiejskich, podkreślał osiągnięcia polskiej wsi w ciągu ostatnich 20 lat, ale mówił też o wyzwaniach wynikających z depopulacji obszarów wiejskich:
– Możemy być wszyscy dumni. Chylę czoła przed tymi, których praca i trud, kosztem często życia rodzinnego i zdrowia, dał taki efekt. Przez te szczególnie 20 lat przeszliśmy złoty wiek rozwoju, poprawy warunków życia, której historia nie zna i nie pamięta. Ale ciągle przed nami nowe wyzwania, może nawet trudniejsze. Przede wszystkim zmiany cywilizacyjne, depopulacja, musi wyzwolić w nas wypracowanie polityki na najbliższe 10-20 lat. 500 gmin przez 5-6 lat nie będzie miała z czego utworzyć pierwszej klasy na swoich obszarach. W wielu gminach dzisiaj w oddziałach mamy 1,2,3,5 dzieci. Apeluję do decydentów, dziecko w pewnym wieku do prawidłowego rozwoju potrzebuje rówieśników. Nie ma sensu upierać się, by utrzymywać tego typu oddziały. Nie chcemy likwidować placówek, ale łączyć, by dać szansę najlepszej edukacji już od żłobka, czy przedszkola. Inaczej doprowadzimy do zapaści - mówił Stanisław Jastrzębski.
Ireneusz Niewiarowski, Prezes Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów mówił o konieczności dostosowania prawa samorządowego do aktualnych oczekiwań samorządów wiejskich:
– Przy tym zróżnicowaniu wsi polityka musi być różna w różnych regionach, ramy finansowe owszem podobne, ale inne rozwiązania. To nie dotyczy tylko regionów, ale gmin. Potrzebna jest pewnego rodzaju decentralizacja gmin, wzmacniająca ich rozwój. Warto porównać wieś, która ma Fundusz Sołecki, a która nie. Fundusz wykształcił plejadę liderów wiejskich, a których złe prawo krępuje i nie pozwala się rozwijać sołectwu. Należy pomyśleć o takich zmianach prawnych, które wzmocnią sołectwo i uwolnią energie zamkniętą w liderach przez wiele ograniczeń. Sołtysi mając większą swobodę będą mogli sami rozwiązywać problemy na obszarach wiejskich – mówił Ireneusz Niewiarowski.
Wojciech Legawiec, Prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa podkreślał, że rolnictwo i obszary wiejskie zmieniają się ogromnie dzięki środkom unijnym:
– W 2004 roku, gdy ARiMR wypłacała pierwsze środki rolnicy złożyli 1,4 mln wniosków na kwotę 6,5 mld zł. Po 20 latach jest 1,2 wniosków, ale już na kwotę 19,3 mld zł. To pokazuje jak zmienia się wieś, jak gospodarstwa zmieniają swoją strukturę. Dzisiaj średnie gospodarstwo to 11,5 ha, przed 2004 rokiem było to 8,5 ha. W sumie przez te wszystkie lata wypłacono rolnikom 514 mld zł, z czego połowę stanowiły dopłaty bezpośrednie. Jednak nie tylko rolnictwo, ale też obszary wiejskie korzystają z tych środków, czego efektem jest 66 tys. km sieci wodno-kanalizacyjnych, 22 tys. przydomowych oczyszczalni, 632 targowiska, 9 tys. km dróg lokalnych, 700 odnowionych zabytków, przede wszystkim sakralnych, wiele świetlic i domów kultury - mówił prezes Wojciech Legawiec.
Przyszłość wsi – kierunki przemian
- Moderator - Ryszard Wilczyński
- dr Wacław Idziak – Kaszubski Uniwersytet Ludowy w Wieżycy
- Inga Demianiuk-Ozga – Prezes Zarządu Stowarzyszenia "PARTNERSTWO dla Doliny Baryczy"
- Krzysztof Margol – Fundacja NIDA
- prof. dr hab. Barbara Fatyga – Uniwersytet Warszawski
- dr Mirosław Drygas – Dyrektor Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie
- Piotr Sadłocha - Prezes ELARD, Prezes Polskiej Sieci LGD
- Stefan Krajewski - Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Stefan Krajewski, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi mówił o tym, że przyszłość wsi to zachowanie jej funkcji produkcyjnych, ale też przeciwdziałanie wyludnianiu wsi i zanikaniu funkcji produkcyjnych:
– Musimy myśleć o wyzwaniach dotyczących przyszłości wsi. Jednym z największych jest wyludnianie się wsi, dlatego tak ważne jest, by zatrzymać na niej młodych ludzi. Drugim jest zachowanie funkcji produkcyjnych wsi, i tu mówimy o akceptacji tych funkcji przez nowych mieszkańców. Trzeba też stale poprawiać warunki życia na wsi. Trzeba premiować współpracę i zaangażowanie, aby domy kultury i świetlice nie stały puste. Trzeba wzmacniać liderów wiejskich, a wtedy jest szansa na dobry rozwój, także demograficzny, wsi – mówił wiceminister Stefan Krajewski.
Dr Mirosław Drygas, Dyrektor Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie mówił o konieczności zróżnicowania wsparcia obszarów wiejskich:
– W Polsce potrzebne jest wielofunduszowe wsparcie rozwoju obszarów wiejskich. Pomysłów jest mnóstwo, ale nie ma wystarczających środków. Nie liczmy na to, że Unia załatwi nasze wszystkie problemy, szczególnie, że zbliżamy się do pozycji płatnika netto. Pożyczka z KPO musi być spłacona do 2028 r., to będzie ok. 30 mld euro. Potrzebujemy krótkookresowej strategii rozwoju, inwestować w niwelowanie regionalnych różnic rozwojowych, ze swobodą decydowania na poziomie regionów. Mówienie o celach bez środków skutkuje brakiem tych środków z powodu przesunięć ich na różne cele – mówił dr Drygas.
Piotr Sadłocha, Prezes ELARD, Prezes Polskiej Sieci LGD powiedział o konieczności istnienia Lokalnych Grup Działania:
– Lokalne Grupy Działania korzystając ze wsparcia PROW stworzyły 22 tys. miejsc pracy. Dlatego zwracamy się do Komisji Europejskiej z petycją, by Lokalne Strategie Rozwoju Kierowane przez Społeczność (LRKS), finansowane z EFRROW (Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich), były obowiązkowe dla wszystkich gmin, by była szansa rozwoju dla wszystkich wsi. Zachęcam do odnalezienia petycji ELARD w internecie i podpisania jej - mówił Piotr Sadłocha.
Wyzwania współczesności: gospodarka, środowisko, przestrzeń, klimat, energia, bezpieczeństwo
- Moderator - dr hab. Paweł Chmieliński, Wicedyrektor Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN
- prof. Anna Górka – Politechnika Gdańska
- prof. dr hab. inż. Piotr Przybyłowicz – Dziekan Wydziału Samochodów i Maszyn Roboczych Politechnika Warszawska
- Jacek Czerniak – Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi
- prof. dr hab. Piotr Tryjanowski – Uniwersytet Przyrodniczy, Pokojowa Nagroda Nobla 2007 za raport IPCC - współautor
Jacek Czerniak, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi mówił o konieczności silnej Wspólnej Polityki Rolnej.
– Kontekst geopolityczny zmienił rzeczywistość. Agresja Rosji w Ukrainie, zmiany klimatyczne - nie mieliśmy z nimi do czynienia wcześniej. Dlatego bezpieczeństwo żywnościowe jest jednym z siedmiu priorytetów polskiej prezydencji w UE. Dziś mamy nadwyżkę żywności, ale żywność może stać się bronią, jak kiedyś gaz. Nasz resort jest odpowiedzialny za to bezpieczeństwo, za Wspólną Politykę Rolną. O przyszłości WPR trwa obecnie dyskusja, ale podstawowym założeniem, o którym mówił komisarz Hansen jest odbiurokratyzowanie rolnictwa. Stoimy na gruncie odrębnej, dwufilarowej i odpowiednio finansowanej polityki rolnej, zmienianej ewolucyjnie, nie rewolucyjnie – mówił wiceminister Czerniak. – Musimy jako Ministerstwo Rolnictwa dbać o to, żeby produkcja żywności była funkcją wsi, ale pamiętajmy, że nie wszystkie kompetencje są w naszym resorcie, część należy do Ministerstwa Rozwoju i Środowiska oraz Ministerstwa Klimatu i Środowiska – powiedział wiceminister, wspominając sprawę Szymona Kluki.
Prof. dr hab. inż. Piotr Przybyłowicz, Dziekan Wydziału Samochodów i Maszyn Roboczych Politechnika Warszawska powiedział o nowym wynalazku Wydziału Maszyn Roboczych UW:
– Przyjechaliśmy na Kongres z małym generatorem energii elektrycznej, zasilanym bioetanolem. Bioetanol można robić ze wszystkiego, co rośnie dookoła. Dlaczego tego nie robimy? To mogła by być ogromna szansa dla polskiej wsi. Moglibyśmy być przykładem dla Europy, przestawiając produkcję energii elektrycznej na biopaliwa. Powinniśmy tworzyć takie grupy gorzelni, które miałyby swoje generatory prądu, które zasilałyby lokalne potrzeby energetyczne. Dałoby to nam niezależność energetyczną – mówił prof. Przybyłowicz.
Srebrna ekonomia
- Moderator - dr hab. Monika Stanny – profesor Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Dyrektor
- Marlena Miarczyńska – prezes Fundacji Artystów Weteranów Scen Polskich
- Janusz Gast – prezes Towarzystwa Polsko-Austriackiego
- Stanisław Stęclik – Uczelnia Łukaszewski
– Mówiąc o srebrnej ekonomii, czy też gospodarce, mówimy o ekonomicznym potencjale społeczeństwa w wieku tzw. poprodukcyjnym. W ostatnich 15 latach przybyło nam 150% osób powyżej 80 lat. W tej debacie zakładamy więc, że patrzymy na starość nie jak na problem, ale jak na zasób. Aktywność gospodarczą seniorów należy wspierać, dać im pomoc podobną do tej, którą otrzymują ludzie młodzi – mówiła dr Monika Stanny, profesor Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Dyrektor, otwierając panel.
– Austriacy są w Europie liderami w zakresie wspierania osób starszych i uaktywniania ich, żeby nie były przedmiotem lecz podmiotem społeczeństwa. To lokalne grupy wspierania seniorów, monitorowanie zdrowia w domach seniorów, stacje diagnostyczne w aptekach wiejskich, system transportu na telefon lub przez aplikację, wsparcie dla mikrobiznesów, agroturystyki i wiele, wiele innych modeli wsparcia. Ale Polacy są znani z tego, że przeganiają Zachód w wielu dziedzinach, więc wierzę, że i w tym zakresie odniesiemy sukces – mówił Janusz Gast, prezes Towarzystwa Polsko-Austriackiego.
Stanisław Stęclik, Uczelnia Łukaszewski krytykował fakt, że Polki zajmują się seniorami za granicą, mając umowy o pracę i zapewnione prawa pracownicze, a w Polsce to się nie dzieje:
– Srebrna ekonomia jest dla tych, którzy mają srebrne włosy. Ale rolnicy, gdyby oprócz srebrnych włosów mieli złoto w kieszeni, to by sobie poradzili - ale tego im brakuje. To, o czym my dziś mówimy w Polsce, już kilkadziesiąt lat temu działo się na Zachodzie. Jak to się dzieje, że dziesiątki tysięcy polskich kobiet opiekuje się seniorami w Wlk. Brytanii? Mają tam zapewnione wszystkie prawa pracownicze - dlaczego nie ma tego w Polsce? Jeśli szybko nie zrobimy "fotografii" problemu opieki nad osobami starszymi, to nie znajdziemy rozwiązania. Trzeba skopiować rozwiązania z Zachodu, włącznie ze środkami finansowymi, bo domy pomocy społecznej to tylko przechowalnie, a niektórzy mówią, że umieralnie, dla mieszkańców wsi. Skoro Polki zajmują się seniorami w Wlk. Brytanii, to może Ukrainki mogłyby to robić w Polsce? Może można im stworzyć taką ofertę? Konieczny jest zintegrowany pomiędzy różnymi ministerstwami program pomocy seniorom – apelował Stanisław Stęclik.
Podsumowanie Kongresu
- Moderator - dr hab. Wawrzyniec Czubak, prof. Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu
- dr Czesław Siekierski – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
- Bogusław Wijatyk – Dyrektor Generalny Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi
- Krzysztof Grabowski – Wicemarszałek Województwa Wielkopolskiego
- dr hab. Monika Stanny – profesor Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Dyrektor
- prof. dr hab. Krzysztof Szoszkiewicz – Rektor Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu
- Ryszard Wilczyński – były poseł, były wojewoda opolski
– Organizacja Kongresu była wielkim wyzwaniem, ponieważ każdego dnia on obrastał w nowe inicjatywy i przedsięwzięcia. Na szczęście, jest tu bardzo dużo ludzi dobrej woli, którzy wsparli nas w tym wyzwaniu, choć kilka razy było "przewracanie stolika" - mówił odpowiedzialny za organizację Kongresu dyrektor generalny Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi Bogusław Wijatyk.
– Panie Ministrze, dla nas odnowa i rozwój wsi są bardzo ważne, mamy bardzo dużo programów poświęconych temu. Dlatego dziękuję za organizację tego Kongresu, Panu i Panu dyrektorowi Wijatykowi – mówił wicemarszałek Województwa Wielkopolskiego Krzysztof Grabowski – To nic, że droga była wyboista, ważne, że kierunek był słuszny. Dzięki wspaniałej postawie również naszych współpracowników z Województwa udało się zrobić wspaniałe wydarzenie.
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi dr Czesław Siekierski podkreślał, że Europejski Kongres Odnowy i Rozwoju Wsi był czasem inspiracji do działań Ministerstwa:
– Obawiałem się, czy uda się nam wszystko zrobić, ale wszystko udało się wspaniale. Zarówno Kongres, jak i wydarzenia towarzyszące - wystawy, prezentacje, konferencje - dały wiele materiału do pracy w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, także w kontekście przyszłej perspektywy finansowej Wspólnej Polityki Rolnej. Bardzo satysfakcjonujące jest, że akurat w trakcie Kongresu Parlament Europejski zajął stanowisko popierające odrębny, dwufilarowy budżet WPR, co oczywiście silnie popiera komisarz Hansen.
– Bardzo wszystkim dziękuję za udział w Europejskim Kongresie Odnowy i Rozwoju Wsi - podsumował Kongres dr Czesław Siekierski, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
