Spośród wielu szkodników zasiedlających plantacje ziemniaka, nadal poważne zagrożenie stwarza stonka ziemniaczana, wpływając na wielkość i jakość plonu bulw.
Stonka jest szkodnikiem nalistnym, którego żerowanie przypada na okres wiosenno-letni. Jej szkodliwość polega głównie na bardzo dużej żarłoczności larw, zwłaszcza dużych – podstadium larwalne L3–L4. Przy masowym ich pojawie może dochodzić do powstawania „gołożerów”, czyli ogołacania całych roślin z liści, a tym samym pozbawienie ich aparatu asymilacyjnego, co musi mieć odzwierciedlenie w spadku plonu. U odmian o najkrótszym okresie wegetacji (bardzo wczesne i wczesne) zmniejszenie plonowania może wynosić od 40 do 60%.
W warunkach klimatycznych naszego kraju stonka ziemniaczana występuje powszechnie, a chrząszcze są w stanie zasiedlać plantacje nawet na znacznych odległościach. Bardzo często zdarza się, że przed wschodami ziemniaka, chrząszcze pokolenia zimowego żerują na wschodzących chwastach, gdzie składają jaja. Równie często namnażanie szkodnika odbywa się w ogródkach działkowych, gdzie najczęściej nie prowadzi się zwalczania, a raczej niszczenie mechaniczne szkodnika. Dodatkowym problemem w zwalczaniu stonki jest znakomita jej adaptacja do zmieniających się warunków klimatyczno-środowiskowych, dobrze rozwinięte mechanizmy detoksykacji i możliwość uodporniania się na stosowane insektycydy. W związku ze zmianami klimatycznymi, jakie zachodzą w ostatnich latach, długotrwałymi suszami i okresami bardzo wysokich temperatur, obserwuje się stały wzrost populacji tego szkodnika.
Ochrona integrowana
Od 1 stycznia 2017 roku we wszystkich krajach Unii Europejskiej obowiązują zasady integrowanej ochrony roślin. Podstawowym założeniem tego systemu jest wykorzystanie w pierwszej kolejności wszystkich dostępnych metod do ograniczania występowania agrofagów do poziomu najniższej ich szkodliwości, zaś w ostateczności należy stosować środki ochrony roślin. Każdorazowo zabieg z zastosowaniem środków ochrony roślin powinien być uzasadniony konkretnym zagrożeniem i rachunkiem ekonomicznym (zrównoważenie kosztów poniesionych na ochronę przez „uratowany” plon). Dlatego należy kierować się sygnalizacją, progami szkodliwości oraz wykorzystywać systemy wspierania decyzji. W Polsce najczęściej skuteczne zwalczanie stonki wymaga wykonania jednego lub dwóch zabiegów insektycydowych.
Więcej o stonce w ziemniakach można przeczytać w najnowszym numerze Agrotechniki
