Zacznijmy od drożyzny: wystarczy proste porównanie: w drugiej dekadzie listopada br. hurtowa cena oleju napędowego wynosiła 6,89 zł/l netto wg notowań Lotosu. Równo dwa lata temu było to 3,60 zł/l netto, zatem litr ON jest niemal dwa razy droższy!
Jak obniżyć spalanie?
Chcąc oszczędnie gospodarować drogim olejem napędowym, trzeba przyjrzeć się wszystkim elementom, mającym wpływ na jego zużycie. Nie można skupiać się tylko na silniku, ale na całej architekturze ciągnika. A to nie koniec, bo kierowca ma też swój udział: zarówno na plus, jak i minus. Z dużą dozą prawdopodobieństwa można powiedzieć, że każdy kierowca o tym wie, ale czy naprawdę szuka odpowiedzi na następujące pytania:
► jak ruszasz ciągnikiem – pełnym gazem, czy płynnie?
► czy układasz zadania do wykonania w logicznym ciągu czynności, czy raczej jeździsz bez roztrząsania tych kwestii... i niepotrzebnie wykręcasz dodatkowe motogodziny?
► kiedy ostatnio sprawdzałeś ciśnienie w ogumieniu i jego stan?
► kiedy czyściłeś filtry powietrza i chłodnice?
To podstawowe pytania, teraz trzeba sobie szczerze odpowiedzieć, czy zwracam na to uwagę?
Uciąg, poślizg, rozdział mocy
Przełożenie mocy silnika na uciąg ciągnika jest jednym z podstawowych elementów, które wpływają na zużycie paliwa, co dotyczy kół i gąsienic. Od wytwarzanego przez nie tarcia zależy, jak efektywnie przekładany jest napęd z silnika na podłoże. Zakładając dobry stan opon, ważne jest więc dobranie właściwego ciśnienia do rodzaju prac: niższego na polu, wyższego do transportu szosowego. Ostatnie testy polowe przeprowadzone przez Koło Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu wspólnie z Claas Polska i Michelin potwierdziły znaczący wpływ doboru ciśnienia w kołach ciągnika na zużycie paliwa. Relacja filmowa z testów dostępna jest pod poniższym linkiem.
System regulacji ciśnienia
Claas wyjaśnia, że można doposażyć ciągnik w system regulacji ciśnienia w ogumieniu, którym steruje się z kabiny. O tym, jak szybko działa ustawianie ciśnienia, mogli przekonać się polscy dziennikarze jesienią br., którzy w okolicach Paderborn w Niemczech testowali kilka ciągników Claas wyposażonych w ten system.
Nie zapominaj też o właściwym rozdziale masy między osiami maszyny. Generalnie podczas pracy w polu około 40% całej masy pracującego zestawu powinno przypadać na przednią oś ciągnika. Ma to szczególne znaczenie dla traktorów z napędem 4x4. Jeśli rozdział masy jest nieprawidłowy, to jedna oś ma za duży poślizg, a druga oś zbyt mocno "wbija się" w podłoże. Prowadzi to do nieefektywnego zużycia paliwa ze szkodą dla struktury gleby.
Stabilność ciągnika i balastowanie
Wydaje się, że stabilność ciągnika nie ma bezpośredniego wpływu na zużycie paliwa. Warto jednak odpowiedzieć sobie na pytanie: czy wolałbyś jechać ciągnikiem stabilnym, a może nie gra to dla Ciebie roli? Dobrze wyważony ciągnik może pracować ze sprzętem zawieszanym, a nie tylko zaczepianym. Claas pyta: czy wiesz, jak obliczyć prawidłowe balastowanie ciągnika? Bardzo niewielu rolników dokonuje takich obliczeń, a to powinno być podstawowym zadaniem przed wyjazdem do prac, zwłaszcza w przypadku ciągników z napędem 4x4.
W tym zakresie przydatnym rozwiązaniem jest system Cemos oferowany przez firmę Claas. Pozwala na szybkie i zautomatyzowane uzyskanie dokładnych wartości wymaganego obciążenia do danej pracy. Podczas testów przeprowadzonych przez Niemieckie Towarzystwo Rolnicze (DLG) uzyskano niższe zużycie paliwa o 16,8% dzięki systemowi Cemos. Szczegóły zostały przedstawione w relacji filmowej z testów DLG.
Blokada mechanizmu różnicowego
Włączenie blokady mechanizmu różnicowego podczas prac polowych pozwala na równomierne rozłożenie momentu obrotowego między obie strony ciągnika. To dodatkowe ustabilizowanie maszyny sprzyja oszczędności paliwa. Ale dlaczego operatorzy niezbyt chętnie włączają blokadę mechanizmu różnicowego? Bo jest to czynność dodatkowa! No i trzeba pamiętać o jej wyłączenia na uwrociu.
Claas przypomina, że kierowcy ciągników tej marki mają pełen komfort, bo blokada mechanizmu różnicowego włącza się automatycznie po opuszczeniu TUZ, a wyłącza po jego podniesieniu. Ale uwaga: blokada mechanizmu różnicowego w ciągnikach Claas wyłączy się również po przekroczeniu prędkości 20 km/h, dzięki czemu kierowca będzie bezpieczny również na drodze.
Zmiana biegów pod obciążeniem
Praca z biegami zmienianymi automatycznie pod obciążeniem pozwala pracować z niższymi obrotami silnika i dopasować prędkość jazdy podczas zmieniających się warunków polowych. Warto zatem korzystać z automatyki zmiany biegów, bo ciągnik przejmuje na siebie korektę tych zmian. Operator ma wtedy możliwość ustawienia maszyny na optymalne parametry i je utrzymywać przez cały czas pracy.
Pomocna przekładnia bezstopniowa
Najwyższą oszczędność paliwa wynikającą z dopasowania obrotów silnika do prędkości i warunków na polu można osiągnąć dzięki przekładni bezstopniowej. Elektronika ciągnika wyposażonego w takie rozwiązanie aż 50 razy na sekundę sprawdza, czy przełożenie przekładni odpowiada optymalnej wydajności silnika przy możliwie najniższej prędkości obrotowej silnika. Dzięki temu wspomniany układ przeniesienia napędu pozostaje cały czas najbardziej efektywny, jeśli chodzi o zużycie paliwa. O produkcji i walorach pracy przekładni CVT pisaliśmy niedawno.
Czyste filtry i chłodnice
Ciągnik w czasie pracy musi bez przeszkód "oddychać", tymczasem wielu operatorów maszyn zapomina o kontroli filtrów powietrza i chłodnic. Te elementy muszą być czyste, aby nie przeciążać dodatkowo silnika i nie zwiększać zużycia paliwa. Jeśli natomiast planujesz zakup nowego ciągnika zwróć uwagę, jak wygląda dostęp do chłodnic i filtrów. Jeśli jest zbyt zabudowany, to nie będzie zachęcał kierowcy do bieżących czynności serwisowych. Claas nie ukrywa, że zaprojektował to pomysłowo.
Czy to już koniec porad w kwestii zużycia paliwa? Nie, informacji jest więcej, ale nie można zamęczać internautów nadmiarem informacji w jednej notatce. Zatem już wkrótce... więcej szczegółów.
opr. Jan Józefowicz
fot. Claas
