Już sama decyzja o wapnowaniu, najlepiej poprzedzona badaniem pH gleby, jest sukcesem. W dalszej kolejności trzeba wybrać rodzaj wapna (defekacyjne, kredę, mielone, granulowane itp.), które oprócz ceny różni stopień reaktywności (szybko lub wolno podnoszące pH) i sprzęt do jego dystrybucji. Tu do wyboru mamy całkiem szerokie grono maszyn mniej lub bardziej powiązanych z danym rodzajem wapna. Najszerszą w kraju ofertę w tym zakresie ma Unia, która na potrzeby naszego porównania dostarczyła:
-
rozsiewacz wapna pylistego RCW 130 Helix,
-
rozsiewacz wapna granulowanego i mielonego RCW 100 Plus H,
-
rozrzutnik obornika z adapterem talerzowym Tytan 24,
-
rozrzutnik obornika z adapterem pionowym Apollo 13.
Trzy rodzaje wapna
Do dyspozycji mieliśmy wapno pyliste, wapno mielone oraz wapno defekacyjne. Rozsiewane było w trakcie jednego przejazdu po tej samej prostej. Pole podzieliliśmy na cztery 55-metrowe odcinki, na którym każda z testowanych maszyn wykonywała po trzy przejazdy. Ze wszystkimi maszynami współpracował ciągnik Claas Axion 870 o mocy blisko 300 KM. System ISOBUS ułatwiał sterowanie trzema rozsiewaczami, poza najprostszym rozrzutnikiem Apollo z ręcznym systemem regulacji.
Jak zmierzyć równomierność rozsiewu wapna?
Jednym z głównych elementów była ocena równomierności rozrzutu wapna na całej szerokości roboczej. Wykorzystaliśmy do tego tacki o wymiarze 30 × 50 cm, rozmieszczone co około metr i wagę z dokładnością do 1 g. Prędkość rozsiewu wynosiła 8 km/h, a w celu uśrednienia wyników przejazdu pomiar wykonywaliśmy po trzech przejazdach w tym samym kierunku, by uchwycić wpływ wiatru na dystrybucję wapna. Zależało nam, by test odbył się w warunkach rzeczywistych, dlatego nie wystrzegaliśmy się wiatru, który delikatnie znosił rozsiewany materiał w prawo.
Jak równomiernie rozsiać wapno?
Podczas pomiarów kuwety były rozmieszczone prostopadle do ścieżki przejazdu. W przypadku Helixa pomiarami objęto cały pas rozrzutu wapna (9 m), a w pozostałych przypadkach 20 m. Dla każdej maszyny przeprowadzono kalibrację, której celem było uzyskanie dawki zbliżonej do 2,5 t/ha. O ile w przypadku rozsiewaczy RCW nie było to trudne i wg pomiarów uzyskaliśmy dawkę 2,15 t/h (Helix) i 2,36 t/ha (RCW 100 Plus H), to w przypadku rozrzutnika Tytan odnotowaliśmy 1,48 t/ha i aż 5,22 t/ha w Apollo. Wszystko zależy od rodzaju wapna.
Skąd wynikają różnice w równomierności rozsiewu wapna?
O precyzyjną dawkę najłatwiej było w rozsiewaczu RCW, gdzie jest przenośnik taśmowy, dzięki temu nawóz podawany jest równomiernie całą szerokością taśmy, np. 70 cm. Dokładna regulacja wydatku wapna jest wyzwaniem w rozrzutnikach obornika. Jeśli na hektar chcemy nimi wysiewać 2 lub 3 t, to trzeba o wiele więcej czasu poświęcić na regulację. Wynika to z szerokości skrzyni i przenośnika łańcuchowego, który podaje nawóz porcjami. Aby temu zapobiec, w rozrzutniku obornika musielibyśmy znacznie zwiększyć prędkość przenośnika, ale i przymknąć tylną ścianę, co mocno obciąży przenośnik podłogowy i samą zasuwę, więc jest trudne w realizacji. Jeśli do rozsiewu mamy wapno przemysłowe, czyli z cukrowni – defekacyjne lub posodowe, rozrzucane w dawce 5 t/ha, to rozrzutnik poradzi sobie lepiej.
W wyniku przeprowadzonych pomiarów oraz obliczeń uzyskaliśmy wykresy (zamieszczone poniżej), prezentujące poprzeczny rozkład dawki wapna w ujęciu procentowym dla każdego z czterech rozsiewaczy Unia. Najbardziej równomierny wysiew wapna uzyskaliśmy
