27 stycznia 2015 r. Rada Ministrów wydała rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. W nowym akcie wykonawczym utrzymano większość rozwiązań przewidzianych w obowiązującym do tej pory rozporządzeniu ze stycznia 2009 r. Przygotowanie nowego rozporządzenia, dotyczącego niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR), wynika z dostosowania krajowych przepisów do rozwiązań Unii Europejskiej odnoszących się do pomocy publicznej w rolnictwie.
Zgodnie z nowym rozporządzeniem, ARiMR będzie udzielać pomocy rolnikom na:
- inwestycje w gospodarstwach, działach specjalnych produkcji rolnej, rybactwie śródlądowym, przetwórstwie produktów rolnych, ryb, skorupiaków oraz na zakup ziemi w ramach pomocy de minimis,
- utworzenie lub rozwój gospodarstwa przez młodego rolnika,
- wznowienie produkcji w gospodarstwach i działach specjalnych produkcji rolnej, dotkniętych m.in. przez suszę, grad, deszcz nawalny, powódź, huragan,
- zbiór transport i unieszkodliwianie padłych zwierząt gospodarskich.
Pomoc przewidziana w rozporządzeniu obejmie także kształcenie mieszkańców wsi uprawnionych do otrzymywania pożyczek i kredytów studenckich. Podwyższono do 1000 zł wysokość dochodu na osobę w rodzinie jako podstawę ubiegania się o kredyt studencki.
Rozporządzenie określa ponadto, że pomoc może zostać przeznaczona na realizację innych zadań, które wynikają z polityki państwa dotyczącej rolnictwa. Do rozporządzenia dołączono załączniki, w których znalazły się szczegółowe wykazy działalności rolniczej oraz inwestycji objętych pomocą. O pomoc mogą ubiegać się zarówno duże podmioty, jak i mikro- małe i średnie przedsiębiorstwa.
Pomoc na inwestycje
Określono maksymalny próg łącznej pomocy:
- 40 proc. kwoty udzielonego kredytu na gospodarstwo rolne/dział specjalny produkcji albo w przetwórstwie produktów rolnych,
- 60 proc. kwoty kredytu bankowego dla rolnika, który w dniu złożenia wniosku o kredyt nie ukończył 40. roku życia, a gospodarstwo leży na terenie z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami,
- 40 proc. kwoty kredytu na realizację niektórych inwestycji w rybactwie śródlądowym lub w przetwórstwie ryb.
Podwyższono z 50 do 60 proc. wysokość łącznej pomocy na inwestycje w gospodarstwie (dziale specjalnym produkcji rolnej) położonym na terenie z ograniczeniami naturalnymi i innymi oraz dla młodych rolników.
Do 5 mln zł zwiększono kwotę kredytów na inwestycje w gospodarstwie rolnym, natomiast w przypadku rybactwa śródlądowego zmniejszono wysokość kredytu do 8 mln zł. Kwoty kredytów bankowych na inwestycje nie mogą przekraczać: 5 mln zł – gospodarstwo rolne; 8 mln zł – dział specjalny i rybactwo śródlądowe; 16 mln zł – przetwórstwo produktów rolnych, ryb, itp.
Przepisy rozporządzenia wprowadzają także zmiany w ustalaniu oprocentowania kredytów na inwestycje w rolnictwie, które mają przyczynić się do zwiększenia ich dostępności.
Pomoc dla młodych rolników na zakup ziemi
Przewidziano rozwiązania dotyczące częściowej spłaty kapitału kredytu bankowego na sfinansowanie części kosztów zakupu użytków rolnych. Skorzystanie z tej formy pomocy będzie uwarunkowane dołączeniem do wniosku o udzielenie kredytu planu inwestycji. Jego realizacja powinna rozpocząć się w okresie 9 miesięcy od dnia zawarcia umowy kredytowej. W planie dołączonym do wniosku rolnik powinien umieścić m.in. opis sytuacji wyjściowej i opis sytuacji gospodarstwa po otrzymaniu pomocy. Warunkiem jest ponadto posiadanie przez rolnika kwalifikacji zawodowych, poświadczonych świadectwem. Szczegółowe warunki dotyczące kwalifikacji zawodowych zostały określone w załączniku nr 3 dołączonym do rozporządzenia.
Łączna pomoc dla młodego rolnika nie będzie mogła przekroczyć 60 proc. kwoty kredytu oraz (jednocześnie) 70 tys. euro. Będzie wypłacana w dwóch ratach: pierwsza ma wynosić 80 proc. bezpośrednio po zakupie ziemi, druga rata będzie wypłacona po 5 latach od dnia zawarcia umowy kredytowej.
Pomoc na wznowienie produkcji
Zgodnie z rozporządzeniem, utrzymane zostaną dotychczasowe preferencje dotyczące kredytów na wznowienie produkcji w gospodarstwach dotkniętych skutkami negatywnych zjawisk atmosferycznych – susze, przymrozki wiosenne, powodzie, lawiny, itp. Nowe rozwiązania polegają na włączeniu do składu komisji szacujących straty przedstawicieli ośrodka doradztwa rolniczego oraz izby rolniczej. Do protokołu komisja będzie mogła dołączyć dokumentację fotograficzną obrazującą szkody. Wysokość pomocy na wznowienie produkcji nie będzie mogła przekroczyć:
- 80 proc. kwoty obniżenia dochodu albo 80 proc. kwoty szkód w środkach trwałych służących prowadzeniu działalności rolniczej,
- 90 proc. kwoty zmniejszenia dochodu albo 90 proc. kwoty szkód w środkach trwałych dla działów specjalnych produkcji rolnej i dla gospodarstw położonych na obszarach górskich i innych terenach z ograniczeniami naturalnymi.
W kwestii udzielania przez ARiMR gwarancji i poręczeń spłaty kredytów inwestycyjnych nowością jest podwyższenie kwoty gwarancji z 1 do 2 mln zł oraz poręczenia z 1 do 1,5 mln zł. W przypadku pomocy na wznowienie produkcji po zniszczeniach, kwota gwarancji i poręczenia zwiększy się do 300 tys. zł.
