Mogłoby się wydawać, że zalecany w naszym kraju termin siewu rzepaku ozimego w drugiej połowie sierpnia nie jest optymalny dla występowania szkodników w tej uprawie. Tymczasem właśnie wtedy ochrona rzepaku przed szkodnikami jest szczególnie istotna.
Młode rośliny rzepaku mogą być podgryzane przez wiele groźnych szkodników, których znaczenie wyraźnie wzrasta w czasie, gdy na rynku dostępne są głównie odmiany rzepaku o niskiej zawartości substancji zniechęcających szkodniki do żerowania (antyżywieniowych) oraz gdy wciąż ograniczany jest asortyment zoocydów do jego ochrony. Uszkodzone młode rośliny rzepaku są osłabione i często zdeformowane, ich system korzeniowy może nie wykształcić się w pełni, przez co są one podatne na przemarzanie i gorzej zimują. Wiosną wymagają więcej czasu na wznowienie wegetacji, dlatego często przegrywają walkę o przestrzeń z chwastami.
Do najważniejszych szkodników rzepaku w okresie jesiennym należą: śmietka kapuściana, pchełki ziemne i pchełka rzepakowa, a w ostatnich latach także tantniś krzyżowiaczek i mszyce. Rzadziej możemy obserwować gnatarza rzepakowca, miniarkę kapuściankę, chowacza galasówka, rolnice, bielinki, drążyny, drutowce i pędraki, a także mączliki. W niektórych rejonach szkody powodować mogą ślimaki. Jesienią może również wzrosnąć ryzyko szkód powodowanych przez gryzonie oraz zwierzęta łowne i ptaki.
Aktywna śmietka kapuściana W ostatnich latach szczególnie licznie na plantacje rzepaku nalatuje jesienią śmietka kapuściana, która wyrządza duże szkody. Larwy tego owada, przypominającego z wyglądu muchę domową, uszkadzają korzenie rzepaku ozimego, żerując głównie w powierzchniowych ich warstwach. Na zaatakowanych korzeniach widoczne są ciemne przebarwienia i fragmenty pozbawione tkanki, w których można dostrzec beznogie czerwie, po około 4 tygodniach żerowania przekształcające się w bobówki. Rozwojowi śmietki kapuścianej sprzyja długa i ciepła jesień, a także uproszczenia agrotechniczne. Brak dostępnych zapraw nasiennych w ostatnich latach również miał istotny wpływ na wzrost zagrożenia ze strony śmietek.
Rzepak uszkodzony jesienią przez śmietkę kapuścianą często wylega oraz wcześniej dojrzewa. Dobra agrotechnika i prawidłowe nawożenie poprawiają kondycję fizjologiczną roślin, które mogą częściowo zregenerować się po żerowaniu larw śmietek. Z metod niechemicznych ograniczających liczebność śmietki kapuścianej szczególnie zalecane jest niszczenie chwastów, zwłaszcza kapustowatych, oraz możliwie wczesny siew rzepaku ze zwiększoną normą wysiewu.
Więcej o ochronie rzepaku można przeczytać w najnowszym numerze Agrotechniki.
