O hodowli i nasiennictwie w zimowej stolicy Polski

W dniach 5-8 lutego 2019 roku w Zakopanem odbywa się XIV Ogólnopolska Konferencja Naukowa pt. „Nauka dla hodowli i nasiennictwa roślin uprawnych” organizowana przez IHAR-PIB Radzików.

W zimowej stolicy Polski spotkały się największe autorytety świata nauki i hodowli skupione wokół hodowli roślin uprawnych i pracujące na jej rzecz. Celem konferencji była prezentacja i przekazanie praktyce hodowlanej najnowszych osiągnięć naukowców reprezentujących dyscypliny wiedzy i obszary badawcze wspierające praktyczną hodowlę roślin uprawnych w procesie tworzenia nowych odmian i rozwoju ich nasiennictwa.

Patronat nad konferencją objął minister rolnictwa oraz marszałek województwa małopolskiego.

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi reprezentowała Pani Nina Dobrzańska - dyrektor Departamentu Hodowli i Ochrony Roślin, która zwróciła uwagę na współpracę nauki, hodowli, COBORU i rządu. Pani dyrektor podkreślała również ważną rolę doradztwa rolniczego w transferze wiedzy do rolników.

Gościem specjalnym podczas konferencji był poseł Zbigniew Dolata, który jest członkiem Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Pan poseł mówił o potrzebie zainteresowania polskich producentów pasz roślinami białkowymi, do których należą zarówno rośliny bobowate, jak i rzepak.

Patronat medialny nad konferencją objął m.in. nasz portal agro-technika.pl.

Podczas konferencji wygłoszono ponad 50 referatów i zaprezentowano ponad 100 plakatów.

„Stan badań dla hodowli roślin białkowych w Polsce w celu poprawy krajowego bilansu białkowego” to tytuł pierwszego, wprowadzającego referatu prof. dr hab. Iwony Bartkowiak-Brody, która zwróciła uwagę na to, że białko roślinne wykorzystywane w produkcji zwierzęcej jak i bezpośrednio w żywieniu człowieka jest czynnikiem determinującym bezpieczeństwo zaopatrzenia w żywność. W Polsce jak i w innych krajach Unii Europejskiej od dwóch ostatnich dekad obserwuje się pogłębiający deficyt rodzimych pasz wysokobiałkowych. Deficyt ten uzupełniany jest przede wszystkim importem śruty sojowej, głównie pochodzącej z odmian modyfikowanych genetycznie (GMO). W ostatniej dekadzie w Polsce import pasz wysokobiałkowych wynosił 75–85% całego zapotrzebowania, podczas gdy kraje o rozwiniętym rolnictwie naszej strefy klimatycznej, jak Niemcy czy Francja, osiągnęły już poziom 50% zaopatrzenia w białko paszowe z własnej produkcji roślinnej, głównie dzięki wykorzystaniu śruty rzepakowej. Także w Polsce dla szybkiego osiągnięcia założonego celu zapewnienia w krótkim czasie przynajmniej 50% pasz wysokobiałkowych krajowej produkcji, pożądane jest większe zwrócenie uwagi na rzepak jako nie tylko roślinę oleistą ale także białkową. Jak dotąd, śruta rzepakowa jest głównym krajowym źródłem białka paszowego. Śruta rzepakowa i wytłok będące dzięki korzystnemu składowi aminokwasów, zwłaszcza wysokiej zawartości metioniny i cystyny, źródłem wartościowego białka są doskonałą paszą dla bydła, trzody chlewnej, w bardzo ograniczonym zakresie dla drobiu. Corocznie produkuje się w Polsce około 1,5 mln ton śruty poekstrakcyjnej. Śruta rzepakowa jest łatwa do stosowania w procesie produkcji pasz, ponieważ zawiera także około 4% tłuszczu.

Zagadnienie dotyczące systemów rolnictwa w referacie pt. „Nauka i hodowla roślin kreatorami rozwoju rolnictwa i systemów rolniczych” przedstawił prof. dr. hab. Edward Arseniuk. Profesor we współczesnym rolnictwie wyróżnił następujące systemy: rolnictwo konwencjonalne (intensywne i wysokonakładowe), rolnictwo integrowane, rolnictwo ekologiczne (niskonakładowe) oraz nowy system — rolnictwo precyzyjne — „system” rolniczy wykorzystujący wysoko rozwinięte technologie nawigacyjne i informatyczne — satelitarne systemy lokalizacyjne (ang. GPS – Global Positioning System) oraz metody pozyskiwania i przetwarzania danych o charakterze przestrzennym (ang. GIS — Geographic Information System). Jak powiedział prof. Arsenik nie jest to system rolniczy ale kierunek pod nazwą rolnictwo precyzyjne, w którym stosuje się nowoczesne rozwiązania z zakresu informatyki, hodowli, agrotechniki i techniki w systemie zarządzania praktycznym rolnictwem. Rolnictwo precyzyjne opiera się na precyzyjnym (punktowym — optymalnym, racjonalnym) stosowaniu środków produkcji, w tym nowoczesnych odmian i ras zwierząt) w rolnictwie, w zależności od zmiennych warunków glebowo-klimatycznych. Wyhodowanie odmiany rośliny uprawnej w skróconym cyklu hodowlanym i szybkie wprowadzenie takiej odmiany do produkcji rolniczej przez system nasienny jest sprawą krytyczną w wykorzystaniu efektów postępu biologicznego. Dana odmiana powinna być uprawiana w warunkach glebowo-klimatycznych tych samych, bądź zbliżonych do tych w których tę odmianę hodowano.