Według danych GUS powierzchnia uprawy kukurydzy w Polsce w 2013 roku przekroczyła 1 mln ha. Kukurydza cieszy się coraz większym zainteresowaniem wśród plantatorów. Jest bardzo cenną rośliną uprawną odznaczającą się dużą plennością i wszechstronnym użytkowaniem: na paszę, do spożycia dla ludzi oraz dla przemysłu. W Polsce uprawiana jest przede wszystkim jako roślina pastewna: na ziarno (610 tys. ha) i kiszonkę (420 tys. ha). Kukurydza jest rośliną ciepłolubną i światłolubną. Ma niewielkie wymagania glebowe. Najlepsze gleby pod jej uprawę to: próchniczne, przewiewne i ciepłe, mogące zgromadzić znaczny zapas wody. W Polsce szacując wielkość potencjału plonowania kukurydzy należy w pierwszej kolejności uwzględnić region uprawy oraz sumę i rozkład opadów w sezonie wegetacyjnym. Plony ziarna tej roślin, przy sumie opadów 400–600 mm wynoszą 8,5–13 t/ha. Ważnym okresem, w którym niezbędna jest dostępność wody to około 2 tygodnie przed i po kwitnieniu (przypada to zazwyczaj na lipiec). W naszych warunkach klimatycznych, w tym właśnie czasie występują okresowe susze.
Jak zatem zapewnić dostępność wody w tym czasie? Należy zadbać o prawidłowy wzrost i rozwój systemu korzeniowego, który w warunkach stresowych, pobierze wodę z głębszych warstw gleby. Musimy o tym myśleć już podczas przygotowania stanowiska pod uprawę kukurydzy, uwzględniając jej wymagania pokarmowe, a także zapewniając odpowiednie warunki dla wzrostu i rozwoju roślin – czyli dbając o sprawność gleby.
O sprawności gleby decyduje kilka czynników powiązanych ze sobą, do których zaliczamy: - aktywność mikrobiologiczną gleby (zapewnia roślinom optymalną dostępność minerałów), - strukturę gleby (porowatość, zwięzłość, napowietrzenie), - właściwości chemiczne (zasobność w składniki pokarmowe).
Jeżeli zadbaliśmy o wyżej wymienione czynniki, należy pomyśleć o nawożeniu startowym, które jest kluczowym czynniku wpływającym na wytworzenie optymalnego systemu korzeniowego. Kukurydza jest rośliną o wysokich wymaganiach pokarmowych, znacznie wyższych niż inne rośliny zbożowe. Jest szczególnie wrażliwa na niedobory fosforu, a przede wszystkim w początkowych fazach rozwojowych. Bardzo często zdarza się, że w przypadku kukurydzy w wyniku nieustabilizowanego odczynu lub niskich temperatur fosfor nie jest pobierany, a w konsekwencji dochodzi do zahamowania wzrostu i rozwoju systemu korzeniowego. W warunkach stresowych, to właśnie on będzie miał decydujący wpływ na ilość i jakość osiągniętego plonu.
Idealnym rozwianiem, zapewniającym wysoką dostępność fosforu w czasie początkowego wzrostu kukurydzy, jest wykorzystanie możliwości współrzędowej – ultrazlokalizowanej aplikacji nawozu startowego. Ten sposób nawożenia polega na dostarczeniu składników pokarmowych w bezpośrednie sąsiedztwo kiełkujących nasion. Nawóz wykorzystywany w tej metodzie musi mieć postać mikrogranulatu. Ponadto, istotnym czynnikiem decydującym o efektywności odżywiania jest właściwy dobór składników startowych. Mikrogranulat powinien zawierać fosfor – najważniejszy pierwiastek startowy, azot – budujący strukturę rośliny, siarkę – decydujący o szybkości tworzenia aminokwasów i wpływający na optymalne wykorzystanie azotu. Wśród mikroelementów w uprawie kukurydzy bardzo ważny jest cynk. Wpływa on na budowę sytemu korzeniowego oraz efektywną gospodarkę azotem, a podany w czasie siewu wpływa na działanie fosforu i magnezu.
W przypadku nawożenia współrzędowego (startowego) należy zwrócić uwagę, w jakiej formie występuje fosfor. Ideą nawożenia startowego jest wysoka, niemal 100% jego dostępność dla kiełkującej rośliny. Gleba przeznaczona pod uprawę kukurydzy powinna mieć odczyn pH od 5,5–7,0. W przypadku nieuregulowanego odczynu istnieje zagrożenie uwsteczniania fosforu z jonami żelaza, manganu i glinu. Badania prowadzone przez naukowców doprowadziły do opracowania technologii, w której fosfor byłby zabezpieczony przed wpływem niekorzystnych warunków stanowiska.
Francuska firma Agronutrition opracowała i wprowadziła co-formulację TPP – Technologię Ochrony Fosforu (Technology Phosphore Preservation®). Polega ona na skompleksowaniu jonów fosforanowych związkami organicznymi. Silne działanie chelatyzujące tych związków zapewnia wysoką dostępność fosforu niezależnie od odczynu.
Technika aplikacji nawozu startowego w uprawie kukurydzy Kukurydza uprawiana jest w rzędach o rozstawie 75 cm, odległość między roślinami w rzędzie to 15–17 cm ( w zależności od zakładanej obsady). W przypadku kukurydzy wiosenną uprawę roli należy ograniczyć tylko do zabiegów wykonywanych do głębokości siewu, gdyż jest to roślina bardzo wrażliwa na osiadanie gleby. Siew kukurydzy z wykorzystaniem mikrogranulatu wykonywany jest za pomocą siewników wyposażonych w fabryczne przystawki do wysiewu mikrogranulatu lub uniwersalne aplikatory austriackiej firmy APV lub francuskiej Delimbe. W obu przypadkach nawóz mikrogranulowany dostarczany jest za pomocą węży do redlic nasiennych w bezpośrednie sąsiedztwo nasion. Kiełkująca roślina ma do dyspozycji najważniejsze i odpowiednio dobrane składniki w przyswajalnej formie. Nawożenie startowe kukurydzy powinno być wykonywane niezależnie do zasobności w fosfor. Wynika to z faktu, że fosfor jest mało mobilny w glebie oraz w niższych temperaturach ograniczone jest jego pobieranie. W warunkach klimatycznych Polski ważny jest każdy dzień wegetacji, podanie szybko dostępnego fosforu w towarzystwie innych składników powoduje, że kukurydza szybko startuje i buduje system korzeniowy. Do sprawdzonych rozwiązań w startowym nawożeniu kukurydzy zaliczamy nawóz mikrogranulowany Microstar PZ. Nawóz ten zawiera 10% N, 40% P2O5, 11% SO3, 2% Zn oraz co-formulację TPP - Technologia Ochrony Fosforu. Zalecany jest w dawce 20 kg/ha. To rozwiązanie zapewnia bardzo wysoką dostępność niezbędnych makro i mikroelementów. Ponadto co-formulacja umożliwia dobry i szybki start niezależnie od odczynu gleby.
