Gleba jest układem, który składa się z powiązanych ze sobą elementów: części mineralnej, organicznej, wody oraz powietrza glebowego. Ze względu na żyzność gleby najważniejsza jest część organiczna. Stanowi ona zaledwie 5%, ale to od niej w dużym stopniu będzie zależało, jaki osiągniemy plon uprawianej rośliny. Materia organiczna gleby to humus (85%), resztki roślinne (10%) oraz (5%) żywe organizmy (grzyby, bakterie, dżdżownice, makro, mezo i mikrofauna). Głównym zadaniem każdego rolnika jest dołożenie starań, aby prowadzić uprawę w sposób nieuszczuplający ilości materii organicznej w glebie. Do czynników stabilizujących zawartość materii organicznej zaliczamy odpowiednie zmianowanie, stosowanie nawozów organicznych oraz pozostawianie resztek pożniwnych. Niestety w intensywnej uprawie bardzo często mamy do czynienia z uproszczeniami płodozmianu, pozbywaniem się resztek pożniwnych, nie mamy wystarczającej ilości nawozów organicznych (np. obornika). Wszystko to wpływa na obniżenie zawartości próchnicy oraz spadek aktywności biologicznej gleby, a co za tym idzie pojawiają się problemy z dostępnością składników pokarmowych oraz wody, następuje pogorszenie struktury gleby, występują zastoiska wodne. Konsekwencją tego jest niestety utrata plonu i spadek jego jakości.
Jak jest rola próchnicy w glebie? Próchnica jest elementem budującym strukturę gleby, związki próchnicze mogą zmagazynować od 4 do 12 razy więcej składników pokarmowych niż część mineralna gleby. Mogą zatrzymać nawet 5-krotnie więcej wody niż same ważą. Próchnica zwiększa zdolności buforowe, reguluje i stabilizuje odczyn. W skład próchnicy wchodzą różne związki organiczne o rozmaitych właściwościach chemicznych, fizycznych i mikrobiologicznych. Głównym składnikiem próchnicy są kwasy humusowe. Na szczególną uwagę zasługuje wpływ kwasów humusowych na zapewnienie stałej optymalnej dostępności fosforu w glebie. Jak powszechnie wiadomo fosfor jest najważniejszym pierwiastkiem w początkowej fazie rozwojowej każdej rośliny. Niestety w warunkach gleb Polski mamy bardzo często do czynienia ze spadkiem jego dostępności. Wynika to z małej mobilności tego pierwiastka w glebie oraz dużej podatności na procesy uwsteczniania. Dzieje się tak w przypadku zbyt niskiego odczynu poniżej pH 6, jak i zbyt wysokiego powyżej pH 7. W tych warunkach fosfor ulega retrogradacji z kationami glinu, manganu, żelaza oraz wapnia. Zjawisko to prowadzi do ograniczenia jego dostępności dla kiełkującej rośliny. Konsekwencją jest powolny start wegetacji, a w efekcie utrata plonu.
W jaki sposób zatem można zapewnić wysoką dostępność fosforu z gleby? W tym procesie istotną rolę odgrywają kwasy humusowe. Jak powszechnie wiadomo mają one silne właściwości chelatyzujace, neutralizują toksyczny mangan, żelazo i glin. Dzięki temu fosfor nie wytrącą się w postaci nierozpuszczalnych związków. W przypadku jonów wapnia już Bemelen i Hamikade stwierdzili, że kwasy humusowe mają zdolność do tworzenia związków kompleksowych z nimi. Powstają związki huminowo-wapniowe. W rezultacie jony wapniowe nie powodują strącania jonów fosforanowych w niedostępne dla roślin fosforany trójwapniowe. Jak zatem widać kwasy humusowe odgrywają decydującą rolę w zapewnieniu wysokiej dostępności fosforu. Zabezpieczają go przed uwstecznieniem oraz utrzymują wysoką aktywność mikrobiologiczną gleby. Większość gleb Polski jest uboga w próchnicę, dlatego powinniśmy uwzględnić stosowanie kwasów humusowych w planie nawożenia. Sprawdzonym rozwianiem jest stosowanie preparatu Rosahumus. Zawiera on 85% kwasów humusowych, potas i żelazo. Wytwarzany jest z naturalnych Leonardytów wydobywanych na terenie Niemiec. Aktywność otrzymywanych kwasów humusowych jest 5-krotnie wyższa od kwasów humusowych pochodzących z obornika czy kompostu. Oprócz zapewnienia ochrony fosforu glebowego, Rosahumus podnosi aktywność mikrobiologiczną, modyfikuje strukturę gleby, zapobiega erozji i pękaniu gleby, eliminuje zastoiska wodne, rozluźnia glebę. Zwiększa również pojemność wodną oraz możliwość magazynowania składników pokarmowych. Zawartość kwasów humusowych w 1 kg Rosahumusu – odpowiada ilości kwasów humusowych zawartych w ok. 30 tonach obornika. Rosahumus to najlepszy sposób przeciwdziałania procesom zubożenia gleb z próchnicy i zapewnienia ich wysokiej produktywności.
