Warunkiem uzyskania wysokich, opłacalnych ekonomicznie plonów rzepaku jest kompleksowa ochrona przed chorobami. Oprócz zabiegu jesiennego i wczesnowiosennego, duże znaczenie ma zabieg w okresie kwitnienia roślin.
Najczęściej zabieg ten wykonuje się w fazie wzrostu rzepaku BBCH 61–69, czyli od początku kwitnienia do fazy końca kwitnienia, i taki termin jest podawany w treści etykiet większości fungicydów zarejestrowanych do zwalczania sprawców zgnilizny twardzikowej, czerni krzyżowych i szarej pleśni. W tej grupie środków grzybobójczych są też takie, które można stosować wcześniej, np. od fazy żółtego pąka (BBCH 58–59), lub później, czyli termin ten można wydłużyć do fazy wykształcania pierwszych łuszczyn (BBCH 71). Dzięki takiej elastyczności terminów stosowania, nawet przy niewielkim szczęściu można po zastosowaniu wybranego środka uzyskać wysoką skuteczność zwalczania chorób zagrażających w tym terminie roślinom rzepaku.
Niestety, gdy rzepak rozpoczyna kwitnienie i przechodzi w późniejsze fazy rozwojowe, może być opanowany przez kilka grzybów, które powodują takie ważne gospodarczo choroby, jak zgnilizna twardzikowa, czerń krzyżowych czy szara pleśń. Nie są to oczywiście wszystkie zagrożenia, ale głównie te, które są w pierwszej kolejności zwalczane, w trzecim zabiegu intensywnej ochrony rzepaku.
Zgnilizna twardzikowa
Zgnilizna twardzikowa jest wywoływana przez grzyb Sclerotinia sclerotiorum. Objawy choroby mogą pojawiać się od momentu kwitnienia rzepaku do fazy, w której łuszczyny są w pełni wykształcone. Pierwsze symptomy są widoczne na łodydze u podstawy lub w jej środkowej części. Początkowo widoczna jest niewielka, owalna, białoszara plama, przekształcająca się w plamę o charakterze płytkiej, mokrej zgnilizny, na której pojawia się biała, delikatna grzybnia. Jeśli panuje wysoka wilgotność, to grzybnia zagęszcza się. Na niektórych plamach grzybnia tworzy koncentrycznie ułożone pierścienie. Na powierzchni plamy z grzybnią widoczne są, zwłaszcza na plamach starszych, najpierw białoszare, potem czarne przetrwalniki grzyba. Na przekroju łodygi w okolicach plamy, w jej wnętrzu również można stwierdzić obecność czarnych przetrwalników o długości 2–5 mm i szerokości 2–3 mm. Niekiedy w porażonej łodydze jest kilkadziesiąt takich struktur.
Więcej o ochronie rzepaku można przeczytać w najnowszym numerze Agrotechniki.
