Przeciętna cena pszenicy konsumpcyjnej w Polsce w listopadzie br., według danych MRiRW, wyniosła 687 zł/t i była 14 zł/t (2,0%) większa niż w październiku. Stosunkowo duże wzrosty (+31 zł/t) zanotowano w województwach centralnych i wschodnich, niewielkie w północnych i zachodnich (+10 zł/t), a najmniejsze w południowych (+5 zł/t). Bardzo interesująco przedstawia się natomiast porównanie tych cen w relacji rocznej. Otóż, przeciętnie w kraju pszenica konsumpcyjna w listopadzie tego roku była o 15 zł/t (2,2%) droższa niż w listopadzie 2014 r. Prawdopodobnie, przynajmniej częściowo, wyższa cena spowodowana jest przeciętnie lepszą jakością pszenicy zebranej w tym roku. Ciekawa jest jednak dynamika cen w rozkładzie regionalnym. W województwach południowych w analizowanym okresie pszenica konsumpcyjna podrożała aż o 54 zł/t. Jednocześnie w województwach północnych i zachodnich cena wzrosła jedynie o 7 zł/t, a w województwach centralnych i wschodnich obniżyła się o 10 zł/t.
Naszym zdaniem możliwe jest, że mniejsze znaczenie eksportu za pośrednictwem portów dla zagospodarowania krajowej podaży pszenicy w bieżącym sezonie, spowodowało zmniejszenie różnic w cenach pomiędzy południem a centrum i północą. W tej sytuacji podmioty z północy kraju mają mniejsze możliwości zbytu zbóż niż przed rokiem, a koszty transportu do portu nie determinuja˛ w takim stopniu jak rok temu ceny na bramie gospodarstwa. Być może na mniejszą w tym wypadku ujemną dynamikę cen w województwach wschodnich wpłynął również stosunkowo niewielki spadek zbiorów wobec spadku w innych regionach. Według wrześniowych szacunków GUS produkcja pszenicy w województwach lubelskim oraz warmińsko-mazurskim w 2015 r. była łącznie nawet o 5% wyższa niż rok wcześniej, a w całym makroregionie centralno-wschodnim obniżyła się jedynie o 1% wobec spadku przeciętnie w całym kraju o 6%. Jeśli obecnie dostępne szacunki produkcji pszenicy oraz innych zbóż w Polsce są zbliżne do rzeczywistych zbiorów, to można założyć, że przy zmniejszonej produkcji i zwiększonym zużyciu na pasze, eksport pszenicy z kraju ulegnie w bieżącym sezonie znacznemu obniżeniu wobec sezonu 2014/15. Wciąż jednak prawdopodobnie wyniesie około 1,8-2,4 mln t.
Biorąc pod uwagę wstępne dane Ministerstwa Finansów (za Sparks) oraz doniesienia Sparks o realizowanym eksporcie w portach, można oczekiwać, że w pierwszej połowie 2016 r. w najbardziej prawdopodobnym scenariuszu eksport pszenicy może wynieść jeszcze 0,5-1,1 mln t. Jeśli będzie bliżej niższej z tych wartości, prawdopodobnie różnice cen pomiędzy południem i północą bardzo nie wzrosną. Jeśli zbliży się do wyższej granicy, wówczas będzie oznaczał konieczność sprowadzania większej ilości ziarna z większego obszaru i rozwarstwienie cen może wzrosnąć, choć wciąż będzie mniejsze niż przed rokiem.
