Wystarczy spojrzeć na twarde dane, którymi są rejestracje ciągników i przyczep rolniczych. Jak podaje Polska Izba Gospodarcza Maszyn i Urządzeń Rolniczych w okresie od stycznia do sierpnia br. spadek zainteresowania traktorami wynosi 17% w stosunku do 2023 roku, a na rynku przyczep zmniejszył się o 18%.
Dlaczego spada zainteresowanie inwestycjami?
Członkowie wspomnianej Izby wyjaśniają, że powodem takich zmian jest spadek zainteresowania rolników inwestycjami w maszyny. Ograniczenia w inwestycjach wynikają z pogarszającej się dochodowości w rolnictwie, wprowadzeniu zielonego ładu i braku dostępnych subwencji do inwestycji w innowacyjne rozwiązania i maszyny. Poza tym przedłużający się proces rozpatrywania wniosków o dofinansowanie w ramach PROW 2014-2020 czy dodatkowo Rolnictwo 4.0 ogranicza sprzedaż maszyn rolniczychfirm z tej branży. Ważnym elementem godnym podkreślenia i wskazywanym przez rolników są czynniki zewnętrzne, które już od dłuższego czasu mają wpływ na ich nastawienie. Czynniki te to: wojna na Ukrainie, drastyczny wzrost cen nawozów, energii, paliw, niestabilna sytuacja cenowa dotycząca płodów rolnych i wreszcie ich import ze wschodu. To wszystko sprawiło, że już drugi rok z rzędu rolnicy czekają na lepsze i pewniejsze czasy, wstrzymują się z inwestycjami i ograniczają je tylko do tych niezbędnych. To bezpośrednio przekłada się na sytuację przedsiębiorców z branży maszyn rolniczych. Wielu przedsiębiorców porównuje obecny kryzys w sprzedaży do roku 2016, podkreślając duży 35% spadek sprzedaży, ale przy znacznie niższych kosztach. Obecne koszty działalności są znacznie wyższe, a koszty finansowania działalności w tym również magazynów maszyn na poziomie 8-9% w skali roku znacznie wpływa na obciążenie kosztowe działalności firm. Spadek sprzedaży i zwiększające się zapasy wyrobów gotowych potęguje pesymistyczne nastroje wśród przedsiębiorców w perspektywie kolejnych miesięcy.
Nastroje w branży maszyn i urządzeń rolniczych obrazują sytuację na rynku
Przyjrzyjmy się aktualnym danym z przełomu sierpnia i września 2024 r., które przygotowała Polska Izba Gospodarcza Maszyn i Urządzeń Rolniczych. Badanie przeprowadzono w celu określenia obecnej i przewidywanej koniunktury w branży. Jest to cykliczne badanie powtarzane co pół roku i prowadzone od czerwca 2014 roku. Jej efektem jest wartość liczbowa – indeks, który obrazuje nastroje panujące w branży rolnej (maszyn i urządzeń rolniczych) wśród przedsiębiorców, bo to oni biorą udział w badaniu.
Wartość indeksu nadal pozostaje na niskim poziomie poniżej -3 punktów, i mimo niewielkiego wzrostu wiosną, tym razem ponownie jego wartość spadała, co potwierdza utrzymywanie się negatywnych nastrojów wśród przedsiębiorców. Jego obecna wartość to -3,39 wobec -3,28 uzyskanego z badania jakie odbyło się w kwietniu 2024 roku
Badanie jednak to nie tylko nastroje, ale również pełna ocena innych obszarów działalności. Jednym z pytań skierowanych do przedsiębiorców było pytanie dotyczące podejścia administracji państwowej do prowadzenia biznesu w kraju. Niestety aż dwie trzecie przedsiębiorców (67,4%) uważa, że warunki jakie stwarzają władze nie sprzyjają do prowadzenia działalności gospodarczej.
Podobnie negatywne oceny uzyskała Izba pytając o tempo obsługi wniosków w PROW 2014-2020, gdzie na pytanie o ocenę tempa obsługi wniosków w ramach PROW 2014-2020 uzyskaliśmy średnią ocenę 2,06 w skali od 1 do 5, gdzie ocena pięć była najbardziej pozytywną, a jeden najbardziej negatywną.
Tempo i jakość rozpatrywania wniosków jest ważna nie tylko dla rolników, ale również dla przedsiębiorców, tym bardziej, że dla zdecydowanej większości z nich środki płynące do rolników w ramach PROW na zakup nowych maszyn rolniczych były bardzo ważnym źródłem finansowania zakupów. Na zadane pytanie: "Na ile istotne dla działalności Państwa firmy były i są środki płynące do rolników w ramach PROW na zakup nowych maszyn rolniczych?" uzyskano średnią ocenę 4,02 w skali od jednego do pięciu, gdzie ocena jeden oznacza w ogóle nieistotne, a ocena 5 bardzo istotne.
Z badania wynika że znacznie spadł odsetek przedsiębiorców, którzy przewidują poprawę koniunktury w branży. Znaczna większość przedsiębiorców uważa, że koniunktura nie ulegnie zmianie licząc na to że się nie pogorszy.
oprac. Jan Józefowicz, źródło: Polska Izba Gospodarcza Maszyn i Urządzeń Rolniczych
