Te trzy rozrzutniki (M 50, M 60 i M 70) były wyposażone w jeden lub dwa poziome walce rozrzucające z zębami. Dopuszczalna masa całkowita wynosiła 2,5 lub 3 t. Od 1959 roku M 70 został zastąpiony przez wersję M 75 o dopuszczalnej masie całkowitej 3,5 t, którego produkcja, podobnie jak M 50 i M 60, trwała do początku lat 60. Zdjęcia archiwalne firmy Bergmann
Pierwszy rozrzutnik obornika Bergmann M 50 w prospekcie z 1955 r.
W 1960 r. asortyment produktów rozszerzono o ładowarkę półportalową L 100, która umożliwiała załadunek obornika, słomy, siana i wielu innych materiałów, dzięki temu rozrzutniki obornika stały się bardziej wszechstronne.
Bergmann z ładowarką półportalową L 100, która umożliwiała załadunek obornika, słomy, siana i wielu innych materiałów.
W 1962 r. pojawiła się seria od M 42 do M 82 z pięcioma modelami, większą pojemnością ładunkową o dopuszczalnej masie całkowitej od 2,2 do 3,5 t oraz podwoziem jedno- i dwuosiowym jako rozrzutniki obornika i wozy wielozadaniowe. W celu szerszego wykorzystania rozrzutników obornika i wielozadaniowości wozów typoszeregu M 62, M 72 i M 82 opracowano zawieszaną ładowarkę AL 10, która umożliwia załadunek trawy, słomy, liści buraków i wielu innych materiałów.
Dodatkowa ładowarka AL 10 sprawiła, że rozrzutnik obornika Bergmann zyskał na uniwersalności.
Pod koniec lat 60. typoszereg został rozszerzony o model M 92 o dopuszczalnej masie całkowitej 5,7 lub 6,5 t, a na początku lat 70. o model M 102, czyli wersję dwuosiową o dopuszczalnej masie całkowitej 7,1 t. Od połowy lat 80. model M 92 był również dostępny jako resorowany rozrzutnik tandemowy. Dla typoszeregu oferowane były trzy adaptery rozrzucające, w tym wersja z zębami (M 42 i M 52) oraz ślimakowy adapter rozrzucający (od M 62), każdy z dwoma poziomymi walcami rozrzucającymi (wysokość przepustowa od 600 do 850 mm) i zasięgiem rozrzucania ok. 2 m, oraz adapter z szerokim rozrzutem z trzema pionowymi walcami rozrzucającymi z zębami i zasięgiem rozrzucania od 4 do 5 m. Od końca lat 70. Wersja M 92 miała adapter rozrzucający SG z dwoma poziomymi walcami rozrzucającymi i wysokością przepustową 1100 mm.
Asortyment produktów Bergmanna z zakresu rozrzutników obornika w połowie lat 60. Wersja M 82 to model dwuosiowy.
Od początku do połowy lat 70. pięć modeli M 42, M 52, M 62, M 72 i M 82 zostało zastąpionych sześcioma modelami M 44, M 54, M 64, M 64 S, M 74 i M 84. W porównaniu z poprzednimi modelami miały większą pojemność ładunkową (od 4,9 do 7,5 m³), większy rozstaw kół i szersze opony, a także wyższą dopuszczalną masę całkowitą (od 3,1 do 5,7 t). Ich produkcja trwała do ok. 1990 r., podobnie jak modeli M 92 i M 102.
Rozrzutnik obornika Bergmann M 74 ze ślimakowym adapterem rozrzucającym z dwoma walcami.
Bergmann M 92 TA – tu z panelami bocznymi – był pierwszym rozrzutnikiem obornika z podwoziem tandemowym.
W latach 80. modele jednoosiowe M 450, M 550, M 600 i M 700 SG oraz resorowane modele tandemowe M 800 GTA, M 1200 i M 1600 wprowadziły na rynek nową generację rozrzutników o dopuszczalnej masie całkowitej od 4,5 do 16 t. Były one seryjnie wyposażone w ślimakowy adapter rozrzucający z dwoma walcami. Począwszy od modelu M 700, w 1994 r. rozrzutniki zostały po raz pierwszy wyposażone w stalowe ściany boczne.
W połowie lat 90. pojawiła się seria z nadwoziem stalowym. Wersja M 800 o dop. masie całkowitej 8 t, pojemności ład. 10 m³ i ślimakowym adapterem rozrzucającym z dwoma walcami.
Dzięki jednoosiowemu TSW 700 i modelowi tandemowemu TSW 800 firma rozpoczęła w 1991 r. produkcję rozrzutników uniwersalnych, które były wyposażone w dwuwalcowy adapter rozdrabniający z wysokością przepustową 1250 mm i talerzowy adapter rozrzucający. Nowe rozrzutniki uniwersalne miały zasięg do 22 m. Co ciekawe, umożliwiły one również precyzyjny rozdział materiałów innych niż obornik.
Jeden z pierwszych rozrzutników uniwersalnych, TSW 800.
W latach 90. asortyment rozrzutników obornika i rozrzutników uniwersalnych był stale poszerzany i uzupełniany o nowe modele, w tym miedzy innymi: M/TSW 1614, 1814, i 1821, o dopuszczalnej masie całkowitej do 18 ton i pojemności ładunkowej do 21 m³. M/TSW 1614 i 1814 z przelotem na adapterze rozrzucającym 1400 mm (rozrzutnik M) lub 1350 mm (adaptery rozrzucające z dwoma poziomymi walcami) o coraz wyższej przepustowości.
Rozrzutnik obornika Bergmann M 1614 SX w 1997 r. z prototypem adaptera rozrzucającego SX z wysokością przepustową 1400 mm.
W 1994 r. pojawił się Pilotbox do rozrzutników, który, z niewielkimi modyfikacjami, jest nadal używany do obsługi rozrzutnika za pomocą centralnej skrzynki sterowniczej. Do tego czasu obsługa odbywała się wyłącznie za pomocą urządzeń sterujących na ciągniku.
Od 1995 r. Bergmann stosuje jako łańcuchy podłogi transportowej wyłącznie okrągłe łańcuchy stalowe o wymiarach 14 x 50 mm i sile zrywającej 25 t/łańcuch. Dzięki temu, jak wyjaśnia producent, firma Bergmann do dziś wyznacza standardy w zakresie sztywności konstrukcyjnej podłogi transportowej.
Pod koniec 1996 r. zaprezentowano pierwszy rozrzutnik o szerokości nadwozia 2050 mm – TSW 1818 S. Był on dostępny wyłącznie jako rozrzutnik uniwersalny z przelotem na adapterze rozdrabniającym 1350 mm i talerzami rozrzucającymi o średnicy 1000 mm.
W 1998 r. asortyment produktów uzupełniono o systemy wymienne Vario. Umożliwiło to stosowanie różnych rozwiązań, np. nadwozia rozrzutnika, nadwozia objętościowe, nadwozia zbiornikowe, a także przyczepy wywrotki z jednym podwoziem. Był to również czas wprowadzenia podwozi z hydraulicznym wyrównywaniem osi, podwozi tridemowych oraz montażu pierwszych urządzeń ważących do rozrzutników.
Podwozie wymienne Variosix z nadwoziem rozrzutnika TSW A 21 z 1998 r.
Wprowadzony w 1996 r. w modelu TSW 1818 S elektromagnetyczny panel sterowania ME do komfortowej obsługi otrzymał w 1999 r. opcjonalne rozszerzenie: można go teraz łączyć z systemem automatycznej regulacji ilości materiału rozrzucanego UNI-Control S.
W 2001 r. wyprodukowano pierwsze rozrzutniki z wanną stożkową wykonaną całkowicie ze stali. Ma ona wyraźne zalety w porównaniu z wannami z równoległymi ścianami bocznymi: mniejsze zużycie ścian bocznych, mniejsze zapotrzebowanie na moc ciągnika, brak zagęszczania i zatoru materiału przed adapterem rozdrabniającym lub rozrzucającym. Poza tym były mniejsze siły działające na łańcuchy podłogi transportowej i napęd, a także lepszy efekt rozrzucania. Stożkowa wanna wykonana całkowicie ze stali była stosowana w rozrzutnikach od modelu M/TSW 1414 S.
Dwuwalcowe adaptery rozdrabniające w rozrzutnikach uniwersalnych miały wysokość przepustową 1350 mm. Począwszy od modelu TSW 1414, opcjonalnie można było również wybrać trzywalcowy adapter rozdrabniający z wysokością przepustową 1800 mm.
Model TSW 1414 S był pierwszym rozrzutnikiem na rynku ze stożkową wanną wykonaną całkowicie ze stali oraz nowej stylistyce od 2001 r. do dziś.
Kolejnym wydarzeniem w 2001 r. był test TSW 2016 S wykonany przez DLG. Rozrzutnik uniwersalny został wyróżniony znakiem jakości "DLG anerkannt" za funkcjonalność i jakość z wyróżniającą się precyzją rozrzucania. Jako następcy modelu TSW 1818 S na rynek wprowadzono wersje M/TSW 2020 i M/TSW 1616.
W 2005 r. Bergmann dzięki nadwoziu rozrzutnika TSW A 19 na Mercedesie Actros przedstawił na targach Agritechnica pierwszą maszynę samobieżną ze sterowanym przez GPS dokładnym rozrzucaniem.
Pierwsza maszyna samobieżna w firmie Bergmann: Mercedes Actros z nadwoziem rozrzutnika TSW A 19.
Na targach Agritechnica 2009 zaprezentowano nowy rozrzutnik M 1080 oraz po raz pierwszy TSW 6230 S z podwoziem hydraulicznym. Poza tym było również nadwozie rozrzutnika TSW A 33 ze sterowanym przez GPS dokładnym rozrzucaniem na podwoziu Holmer Terra Variant. Na targach Agritechnica 2009 pojawił się przyszłościowy terminal obsługi ISOBUS, który został wprowadzony do rozrzutników marki Bergmann.
W 2011 r. we współpracy z DLG przeprowadzono kompleksowe testy floty. Ogółem pięć rozrzutników obornika i rozrzutników uniwersalnych uzyskało świetne wyniki w teście DLG i otrzymało znak jakości DLG za bardzo dobrą lub dobrą "jakość rozrzucania obornika" lub "jakość rozrzucania obornika i kompostu".
Pojazdy w teście DLG: M 2120 T, TSW 2120 E, TSW 3140 T, TSW 5210 S i TSW 6240 S.
Na targach Agritechnica 2011 zaprezentowano nowatorski rozrzutnik obornika M 2120, który już wcześniej zachwycił podczas testu DLG. Z kolei w 2015 r. na rynku pojawił się rozrzutnik TSW 5210 W z możliwością ważenia. Następne były rozrzutniki TSW 6240 W i TSW 7340 S z możliwością ważenia. Podwozia Vario w połączeniu z nadwoziami rozrzutników były już produkowane jako modele specjalne z wagą.
Na targach Agritechnica 2017 zaprezentowano pierwszy rozrzutnik niskopodwoziowy Bergmann TSW 2140 E. Na rynku wyróżnia go unikalna konstrukcja z wanną o szerokości 1800 mm i dużymi oponami VF 480/95 R50, odróżniając od klasycznych rozrzutników niskopodwoziowych z wąską wanną i mniejszymi kołami.
Rozrzutnik uniwersalny niskopodłogowy TSW 2140 E.
Bergmann na targach Agritechnica
Główną atrakcją zaprezentowaną na targach Agritechnica 2019 był nowy, opatentowany adapter z szerokim rozrzutem V-Spread, który można rozpoznać po talerzach rozrzucających ustawionych w kształcie litery V poprzecznie do kierunku jazdy i który – w zależności od rozrzucanego materiału – umożliwia uzyskanie szerokości roboczej do 36 m. V-Spread jest dostępny dla modeli rozrzutników TSW 2140 E, TSW 5210 S/W, TSW 6240 S/W i TSW 7340 S.
Przedstawiono również nowy hybrydowy adapter rozrzucający 2-Spread z dwoma dużymi, pionowymi walcami rozrzucającymi na niskopodłogowym rozrzutniku obornika M 2140 E. 2-Spread został opracowany z myślą o najwyższej przepustowości przy bardzo dobrej jakości rozrzutu i dużych szerokościach roboczych dla tego typu adapterów rozrzucających. Od kolejnego roku system 2-Spread był również dostępny dla nowych rozrzutników od M 5210 S/W do M 7340 S.
Nowe adaptery rozrzucające były na tyle atrakcyjne, że firma Bergmann poddała je niezależnym testom DLG. Adaptery rozrzucające V-Spread i 2-Spread zostały oficjalnie wyróżnione znakiem jakości "DLG anerkannt" za doskonałą jakość rozrzutu (raporty z testów DLG od 7255 do 7257). Test DLG obejmował również nowy system kompensacji wagowej ExaRate zintegrowany z oprogramowaniem ISOBUS, który stale mierzy zmianę masy na rozrzutniku podczas rozrzucania i porównuje je z zadaną ilością.
Najważniejszym wydarzeniem na targach Agritechnica 2023 była prezentacja funkcjonalnego prototypu Bergmann XPERT 5.24. Była to premiera nowej generacji rozrzutników Bergmann XPERT z całkowicie nową koncepcją konstrukcyjną, stopniowo wprowadzana na rynek od jesieni 2025 roku. Wraz z nową serią Bergmann XPERT po raz pierwszy zostanie zaprezentowany system ISOBUS TIM dla rozrzutników nawozów organicznych. Zaimplementowane są tu dwie funkcje: SpeedControl do dopasowania ilości materiału rozrzucanego poprzez zmianę prędkości jazdy ciągnika przy zachowaniu tej samej prędkości podłogi transportowej oraz PTOControl z różnymi opcjami dostępu do wału odbioru mocy ciągnika.
Wskazówki dotyczące nazewnictwa rozrzutników Bergmann:
M 42 do M 102: cyfry wskazują przybliżoną ładowność w kwintalach.
M/TSW 600 itd.: pierwsza cyfra oznacza dopuszczalną masę całkowitą.
M 1814 itd.: dwie pierwsze cyfry oznaczają dopuszczalną masę całkowitą w tonach, dwie ostatnie – pojemność ładunkową w m³.
M/TSW 4190 itd.: pierwsza cyfra wskazuje wielkość konstrukcyjną, druga i trzecia cyfra maksymalną dopuszczalną masę całkowitą w tonach.
5.24 itd.: cyfra przed kropką oznacza wielkość konstrukcyjną, dwie cyfry po kropce określają dopuszczalną masę całkowitą wyposażenia seryjnego w tonach.
Ludwig Bergmann GmbH jest przedsiębiorstwem rodzinnym średniej wielkości z funkcjonującym na rynku maszyn i pojazdów rolniczych od ponad 125 lat, w trzeciej generacji. Producent wyjaśnia, że jego największym atutem jest łączenie długoletniego doświadczenia z nowoczesnymi rozwiązaniami technicznymi. Stała orientacja na zaspokajanie potrzeb i życzeń nabywców, nadążanie za zmieniającymi się wymaganiami technicznymi, a także rozwój nowych i dotychczasowych produktów sprawiły, że Bergmann jest cenionym partnerem rolnictwa.
Dzięki szerokiej palecie produktów, które obejmują: rozrzutniki obornika, rozrzutniki uniwersalne, przyczepy samozbierające, przyczepy objętościowe, systemy wymienne, przyczepy przeładowcze, przyczepy przeładowczo-czyszczące do buraków, nadwozia maszyn samobieżnych firma oferuje ekonomiczne i funkcjonalne rozwiązania.
oprac. Jan Józefowicz, źródło: Bergmann GmbH
